Enerji sektörü, küresel düzeyde artan talep, yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonu ve sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda büyük bir dönüşüm geçirmektedir. Bu dönüşümün en önemli yapı taşlarından biri ise “dijitalleşme ve yapay zekâ entegrasyonudur.”
Enerji sektörü, son yıllarda dijitalleşme ve yapay zekâ teknolojilerinin hızlı yükselişiyle köklü bir dönüşüm süreci yaşamaktadır. Artan enerji talebi, iklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilirlik hedefleri, sektördeki dijital çözümleri artık bir tercih değil, zorunluluk hâline getirmiştir. Bununla birlikte, artık dijitalleşme; veri analitiği, Nesnelerin İnterneti (IoT), büyük veri ve yapay zekâ gibi teknolojiler sayesinde enerji yönetimini daha esnek, verimli ve güvenilir hâle getirmektedir.
Küresel perspektifte dijitalleşme ve yapay zeka uygulamalarına bakıldığında, “Akıllı Şebekeler ve Talep Yönetimi”, “Yenilenebilir Enerji Entegrasyon” ve “Varlık Yönetimi ve Önleyici Bakım” başlıkları göze çarpmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri’nde Pacific Gas and Electric (PG&E), akıllı şebekeler için yapay zekâ destekli sistemler kullanarak elektrik talebini optimize etmekte ve şebeke kesintilerini azaltmaktadır. Benzer şekilde Avrupa’da ENEL, akıllı sayaçlar ve YZ tabanlı tahmin sistemleriyle enerji yönetimini iyileştirmiştir.
İspanya’da Iberdrola, rüzgâr ve güneş enerjisi üretimini tahmin etmek için YZ tabanlı hava durumu analitiği kullanarak üretim optimizasyonu sağlamaktadır. Yine, Google DeepMind, İngiltere’de rüzgâr çiftliklerinde yapay zekâ kullanarak enerji üretim tahminlerini %20 oranında artırmayı başarmıştır.
Siemens ve Schneider Electric gibi küresel firmalar da enerji ekipmanlarının bakım süreçlerinde Yapay Zeka algoritmalarını kullanarak arızaları önceden tahmin etmekte ve bakım maliyetlerini düşürmektedir.
Türkiye’de enerji dağıtım şirketleri, Otomatik Sayaç Okuma Sistemleri (OSOS) ve IoT tabanlı uygulamalarla elektrik ve doğal gaz tüketim verilerini anlık olarak izlemekte ve yönetmektedir.
Tüpraş, Boston Dynamics’in Spot robotunu kullanarak Kırıkkale ve İzmit rafinerilerinde Yapay Zeka destekli denetim ve bakım süreçlerini uygulamaya almıştır. Bu sayede sahada güvenlik artarken, iş gücü verimliliği de yükselmektedir.
Dijitalleşmenin Enerji Sektörüne Katkılarını değerlendirdiğimizde birkaç başlık öne çıkmaktadır;
Veri Odaklı Yönetim
- Akıllı sayaçlar, IoT cihazları ve sensör teknolojileri sayesinde anlık veri toplanabiliyor.
- Bu veriler; tüketim tahminleri, şebeke optimizasyonu ve bakım süreçlerinin iyileştirilmesinde kritik rol oynuyor.
Şebeke Modernizasyonu ve Akıllı Şebekeler
- Dijitalleşme sayesinde enerji şebekeleri esnek ve anlık talebe cevap verebilir hâle geliyor.
- Bu da yenilenebilir enerji entegrasyonunu ve arz güvenliğini destekliyor.
Yapay Zekânın Rolü
Talep Tahmini ve Şebeke Optimizasyonu
- Yapay Zeka algoritmaları, hava durumu, tüketim trendleri ve ekonomik göstergeler gibi faktörleri analiz ederek kısa ve uzun vadeli enerji talep tahminleri yapıyor.
- Böylece şebeke yönetiminde kesintileri azaltmak ve aşırı yüklenmeyi önlemek mümkün oluyor.
Arıza Tespiti ve Önleyici Bakım
- Sensörlerden ve IoT cihazlarından gelen verilerle Yapay Zeka, potansiyel arızaları veya bakım ihtiyaçlarını önceden öngörebiliyor.
- Bu, ekipman ömrünü uzatırken bakım maliyetlerini düşürüyor.
Yenilenebilir Enerji Yönetimi
- Yapay Zeka, güneş ve rüzgâr enerjisi gibi değişken üretim kaynaklarının yönetiminde öne çıkıyor.
- Bulut hareketlerini ve rüzgâr hızını analiz ederek üretim tahminleri yapılabiliyor ve böylece şebekeye daha kararlı bir enerji akışı sağlanıyor.
Bununla birlikte, elbette her yapıda olacağı gibi bir takım karşılaşılan zorluklar ve fırsatlar da mümkün olmaktadır. Özellikle “Veri Güvenliği ve Siber Güvenlik” konusuna değinilecek olursa artan bağlantılı cihaz sayısı siber saldırı risklerini de artırmaktadır. Bu nedenle gelişmiş siber güvenlik çözümleri ve düzenlemeler hayati önem taşımaktadır. Ancak, bazı fırsatları da beraberinde getirir; örneğin “İşgücü Dönüşümü” ve “Yatırım Finansman” başlıkları bu nokta önemlidir. Çünkü dijitalleşme ile birlikte sektörde çalışanlar için sürekli eğitim ihtiyacı doğmaktadır. Diğer yandan, yapay zeka ve dijitalleşme projeleri yüksek başlangıç maliyetleri gerektirse de uzun vadede maliyetleri düşürerek rekabet avantajı sağlamaktadır.
Enerji sektöründe dijitalleşme ve yapay zekâ entegrasyonu, enerji üretiminden dağıtıma kadar tüm süreçleri dönüştürerek hem verimliliği hem de sürdürülebilirliği desteklemektedir. Sektör oyuncuları için bu teknolojiler artık sadece bir yenilik değil, rekabet gücünü artıran ve enerji dönüşümünü hızlandıran stratejik bir gereklilik olarak öne çıkmaktadır.
Görünen o ki enerji sektöründe dijitalleşme ve yapay zekâ entegrasyonu, operasyonel verimliliği artırmak ve sürdürülebilirliği sağlamak açısından vazgeçilmez bir unsur hâline gelmiştir. Enerji sektörünün geleceğinde dijitalleşme ve yapay zekâ, rekabet avantajı yaratmanın yanı sıra çevresel ve ekonomik hedeflere ulaşmanın da temel anahtarı olacaktır. Türkiye ve dünyadaki örnekler, dijitalleşmenin ve yapay zekânın enerji sektöründe yalnızca bir teknoloji trendi değil, aynı zamanda sektörü dönüştüren stratejik bir araç olduğunu göstermektedir.
Bununla birlikte, enerji sektöründe dijitalleşme ve yapay zekâ entegrasyonu, yalnızca teknolojik bir gelişme değil, aynı zamanda sektörün iş yapış biçimlerini kökten dönüştüren stratejik bir dönüşüm aracı olarak öne çıkmaktadır. Akıllı şebekelerden yenilenebilir enerji üretim tahminlerine, bakım süreçlerinden müşteri etkileşimine kadar geniş bir yelpazede sağladığı faydalar sayesinde; enerji üretimi ve tüketimi daha esnek, sürdürülebilir ve verimli bir hale gelmektedir.
Yatırım maliyetleri, veri güvenliği ve insan kaynağı gibi zorluklar devam etse de, dünya genelinde uygulanan örnekler bu dönüşümün önünde durulamayacağını göstermektedir. Bu bağlamda, enerji şirketleri için dijitalleşme ve yapay zekâ uygulamalarını stratejik bir öncelik olarak görmek, rekabet avantajı sağlamak ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak açısından kaçınılmazdır.
Kanımca, enerji sektöründe dijitalleşme ve yapay zekâ entegrasyonu, hem küresel ölçekte hem de Türkiye özelinde büyük fırsatlar sunarken; bu teknolojilerin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesi için sektöre yönelik bütüncül stratejilerin geliştirilmesi kritik öneme sahiptir. Bu kapsamda; regülasyonların güncellenmesi, veri güvenliği standartlarının oluşturulması, insan kaynağının dijital yetkinliklerinin artırılması ve AR-GE yatırımlarının desteklenmesi, sektörün dijital dönüşümünde ivme kazandıracak temel adımlar olarak öne çıkmaktadır. Enerji sektöründe faaliyet gösteren kurum ve kuruluşların, dijitalleşmeyi ve yapay zekâyı stratejik öncelikler arasına alarak uzun vadeli yatırım planları yapması, hem operasyonel verimliliği artıracak hem de küresel rekabet gücünü güçlendirecektir.
Yararlanılan Kaynaklar
World Economic Forum. (2025). Energy and AI: the power couple that could usher in a net-zero world. https://www.weforum.org/stories/2025/01/energy-ai-net-zero/World Economic Forum
U.S. Department of Energy. (2025). Artificial Intelligence for Energy. https://www.energy.gov/topics/artificial-intelligence-energyThe Department of Energy’s Energy.gov+1The Verge+1
Lincoln International. (2025). 2025 Energy Transition Outlook: Digitalization, Decentralization and the Future of Power. https://www.lincolninternational.com/perspectives/articles/2025-energy-transition-outlook-digitalization-decentralization-and-the-future-of-power/Lincoln International LLC
Waltero. (2025). Utility Asset Management in Turkey 2025: Digitization & IoT. https://waltero.com/resources/utility-asset-management-in-turkey/Waltero
Oil & Gas Journal. (2023). Tüpraş integrates robots to advance digitalization of Turkish refineries. https://www.ogj.com/refining-processing/refining/article/14290798/tupras-integrates-robots-to-advance-digitalization-of-turkish-refineriesOGJ
The Business Research Company. (2025). AI In Energy Market Report 2025, Analysis and Forecast To 2034. https://www.thebusinessresearchcompany.com/report/ai-in-energy-global-market-reportthebusinessresearchcompany.com
DeepMind. (2023). Wind Power Forecasting with Artificial Intelligence. Erişim: https://deepmind.google/discover/blog/ai-wind-energy-forecasting
EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu). (2023). Türkiye’de OSOS Projeleri ve IoT Uygulamaları Raporu. Ankara: EPDK Yayınları.
Schneider Electric. (2023). AI-based Predictive Maintenance Solutions for Energy Infrastructure. Erişim: https://www.se.com/ww/en/work/solutions/for-business/energy-and-sustainability/
2005 yılında Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olmuştur. Aynı yıl Çankaya Üniversitesi Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı-Anayasa Hukuku alanında yüksek lisans yapmıştır. 2011 yılına kadar Ulaştırma Bakanlığına bağlı Mesleki Eğitim Merkezlerinde ODY-ÜDY Eğitmeni olarak görev yapmış olup, yaklaşık 15 yıldır Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinde hukukçu olarak çalışmaktadır. TOBB’da ilk olarak Dış Ticaret ve Uluslararası Lojistik alanında çalışmalarda bulunmuş olup, 7 yıla yakın Birleşmiş Milletler temsilciliği yapmış olup şimdi TOBB Reel Sektör AR-GE ve Uygulama Daire Başkanlığında KOBİ Politikaları Müdürlüğünde uzman hukukçu olarak görev yapmaktadır.
Diğer yandan, Gazi Üniversitesi Kamu Hukuku-İdare Hukuku Ana Bilim Dalında idare hukuku kürsüsünde doktora tezini tamamlamaya çalışmaktadır. Türkiye’de YÖK tarafından kabul gören TOBB konulu tezin tamamlanmasından sonra bunu kitaplaştırmayı planlamaktadır.
Bununla birlikte, halihazırda 2023 yılından bu yana Türkiye’de özellikle enerji sektörü ile yenilebilir enerji konusunda kendini uluslararası alanda da kanıtlamış “DÜNDAR HUKUK” VE “DÜNDAR LEGAL SERVICE CONSULTANCY” de Londra bloğunda köşe yazısı yazmaktadır.